Kunstgras doet het op het Marineterrein beter dan natuurgras

Innoveren doet soms pijn
Ik schreef al eerder over de moeilijkheden die het weghalen van de paden op de Voorwerf op het Marineterrein met zich mee heeft gebracht. Het gras wil slecht groeien en de mens blijkt moeilijk van logische gewoontes af te brengen.

Kunstgras
De proef met kunstgras die op dit moment op het terrein wordt uitgevoerd werd door enkele buurtbewoners aanvankelijk verkeerd begrepen. Men dacht dat het kunstgras de zieltogende grasmat zou gaan vervangen. Groot alarm bij natuurliefhebbers. Het gaat echter om een klein experiment voor sportvelden met kunstgras. Niks aan het handje. Nu maar hopen dat de 'echte' natuur een beetje gaat aanslaan. Zie onder de foto's de toelichting van Bureau Marineterrein.

Van Bureau Marineterrein:

Duurzame kunstgrasvelden die ook nog eens de stadshitte terugdringen? Vanaf september wordt op Marineterrein Amsterdam deze innovatie getest. Vandaag was de aftrap met de ondertekening van het convenant TKI project CitySports.

Kunstgrasvelden zijn het afgelopen jaar vaak negatief in het nieuws geweest. In de eerste plaats omdat de rubberen korrels mogelijk schadelijk zijn voor je gezondheid. Maar ook de hitte die ze vasthouden en terugkaatsen is een belangrijk thema. Afgelopen zomer werd het boven een kunstgrasveld in Leeuwarden 60 graden Celsius, waar het kwik bij het naastgelegen natuurgrasveld de 30 niet aantikte. Dit moet beter en dus starten KWR, Veolia, Waternet, Bureau Marineterrein Amsterdam, Dutchblue, Drain Products Europe, Topsector Water en de gemeente Amsterdam een proefproject met een innovatief nieuw kunstgras.

Opnieuw vacatures (3×) voor staffuncties Bureau Marineterrein

Vorige maand werd al duidelijk dat men op zoek was naar een directeur voor de projectorganisatie Bureau Marineterrein. Dit ging om een tijdelijke functie van 1 a 2 jaar. Of de huidige directeur Liesbeth Jansen hierdoor weggaat of kan blijven is nog niet bekend gemaakt.

Sinds gisteren staan er nog eens drie vacatures voor staffuncties online.
Het gaat om de volgende functies:

Projectmanager Realisatie
Programma- en Communitymanager
Communicatiestrateeg

Alle contracten zijn in principe voor een jaar, met een optie tot verlenging.
In de omschrijvingen van werkzaamheden wordt met geen woord gerept over de lopende onderhandelingen tussen de gemeente Amsterdam en Defensie over het al dan niet overdragen / verkopen van het terrein. Maar als je daar als sollicitant niet inmiddels van op de hoogte bent is het natuurlijk de vraag of je überhaupt geschikt bent voor de baan ;-)
Als ik op de bijgevoegde foto van Planet Interim af ga is men in ieder geval op zoek naar een zeer relaxte witte man van rond de 40 jaar.

Gemeente Amsterdam zoekt directeur Projectbureau Marineterrein

De gemeente Amsterdam is voor een periode van 1 a 2 jaar op zoek naar een directeur voor Bureau Marineterrein.
Er is in de afgelopen 5 jaar een hoop gebeurd. Een groot gedeelte van het terrein werd openbaar toegankelijk, huurders kwamen en gingen, en natuurlijk was er vorig jaar het nieuws dat Defensie het gebied toch niet wilde verlaten.
Onderstaande vacature stond afgelopen maand online. 
Of de huidige directeur Liesbeth Jansen daarmee blijft is nog niet duidelijk.

foto: Linkeroever
---------------------------------------------------------------------------------------------

Directeur Projectbureau Marineterrein Amsterdam, 24 u p/w

Voor het cluster Grond en Ontwikkeling van de gemeente Amsterdam zijn wij op zoek naar een directeur voor het projectbureau Marineterrein Amsterdam.

Functie-omschrijving
Opdrachtspecificaties
Omgeving: Amsterdam
Startdatum: 15 september 2019
Einddatum: 14 september 2020
Optie op verlenging: Ja, tot een totale contractduur van 2 jaar
Aantal uur per week: 24
Intakegesprek: In de week van 9 september (i.v.m. vakanties)
Sluitingsdatum: Woensdag 24 juli om 16.00 uur. Reacties na deze tijd zullen in principe niet worden meegenomen in het selectieproces.

Directeur Projectbureau Marineterrein Amsterdam voor 24 uur per week.

Opdracht/functie omschrijving:
Voor de ontwikkeling van het Marineterrein Amsterdam, nu nog grondgebied van Defensie, zijn Rijk (Defensie en Binnenlandse Zaken) en de organisatie een tijdelijk samenwerkingsverband aangegaan. In 2013 is hiervoor de bestuursovereenkomst door alle partijen ondertekend.
De ambitie voor het Marineterrein is om het geleidelijk aan te transformeren van een afgesloten defensieterrein naar een innovatief milieu met internationale uitstraling, wat een toegevoegde waarde heeft voor de stad Amsterdam tot ver daarbuiten. Gefaseerd zijn en worden delen van het terrein door Defensie overgedragen voor de beoogde ontwikkeling en opengesteld voor publiek.

Projectbureau Marineterrein Amsterdam (PBMA) is de projectorganisatie van het tijdelijk samenwerkingsverband van het Rijk (ministerie van Defensie en Rijksvastgoedbedrijf) en de organisatie. PBMA is belast met de dagelijkse gang van zaken van de tijdelijke ontwikkeling van het Marineterrein binnen de kaders van de bestuursovereenkomst, en is administratief ondergebracht bij de organisatie van de Gemeente.
De doelstelling van het PBMA is om het gebied incrementeel te ontwikkelen, waarbij het gebied op de kaart gezet wordt als "kraamkamer" voor innovatie die bijdraagt aan duurzame oplossingen voor grootstedelijke uitdagingen. Het uitgangspunt hierbij is "bedenken, testen, toepassen", en de tijdelijke ontwikkeling is leidend om uiteindelijk te komen tot een stedenbouwkundig en planologisch kader.

Wij zijn op zoek naar een Projectdirecteur voor het PBMA. De projectdirecteur is eindverantwoordelijk voor het behalen van de doelstelling voor de incrementele gebiedsontwikkeling van het Marineterrein binnen de kaders van de bestuursovereenkomst en de inrichting van de projectorganisatie hierop. De projectdirecteur werkt voor de gezamenlijke opdrachtgevers Rijk en Gemeente en legt verantwoording af in de Stuurgroep Marineterrein waarin deze beide opdrachtgevers zijn vertegenwoordigd. De projectdirecteur geeft invulling aan en is verantwoordelijk voor:

· De (tijdelijke) ontwikkelstrategie, exploitatie en beheer van de door Defensie voor ontwikkeling overgedragen delen van het Marineterrein, waarmee de basis gelegd wordt voor de beoogde langere termijn gebiedsontwikkeling van het hele terrein.
· De programmering van de vrijgekomen gebouwen en terreindelen door middel van zorgvuldige curatie en het verbinden van onverwachte partners van netwerken, zodat een programmatische meerwaarde voor het gebied en de stad ontstaat. De kaders voor deze ontwikkeling zijn vastgelegd in de Strategienota, de bijbehorende financiële kaders, de Bestuursovereenkomst 2013 en de Principenota.
· Het bepalen en uitdragen van de koers en strategie waarmee het Marineterrein gepositioneerd wordt als innovatief milieu.

Taken/werkzaamheden:
· Het leiden van het Projectbureau Marineterrein Amsterdam.
· Ambassadeur, vertegenwoordiger en aanspreekpunt zijn voor de tijdelijke ontwikkeling van het Marineterrein.
· Het verder uitwerken en implementeren van de tijdelijk ontwikkelstrategie met bijbehorende vastgoedexploitatie en beheer- en onderhoudsexploitatie voor het door Defensie voor ontwikkeling overgedragen deel van het Marineterrein, zoals beschreven in de kaderstellende stukken.
· Het opstellen van en uitvoering geven aan een wervings- en curatieprogramma voor de exploitatie en programmering van de gebouwen en de openbare ruimte op de overgedragen delen van het Marineterrein.
· Het voor verantwoording aan de Stuurgroep jaarlijks laten opstellen van een werkplan en begroting ten behoeve van de tijdelijke ontwikkelstrategie, vastgoed-, beheer- en onderhoudsexploitatie.
· Het opstellen van een uitvoeringsprogramma voor de tijdelijke gebiedsinrichting.
· Het verzorgen van een beheerprogramma en beheerorganisatie voor het door het Rijk voor ontwikkeling overgedragen gebied om dit veilig openbaar en toegankelijk te krijgen (beheerplan en beheerexploitatie).
· Haalt evenementen naar het Marineterrein die bijdragen aan het realiseren van de doelstellingen voor het Marineterrein en passen binnen de uitgangspunten van het gewenste milieu.
· Heldere en tijdige verantwoording richting de stuurgroep Rijk/Gemeente (Rijksvastgoedbedrijf, Defensie, G&O, Stadsdeel Centrum) met betrekking tot de investeringen in het kader van de vastgoed- en beheerexploitatie en het door Rijk en gemeente beschikbaar gestelde projectbudget. Daarbij kan aangesloten worden bij de gemeentelijke systematiek en financiële administratie van G&O.
· De projectdirecteur draagt zorg voor periodieke verslaglegging aan de stuurgroep over inhoudelijke en financiële stand van zaken.
· De projectdirecteur is secretaris van de stuurgroep Marineterrein, (maximaal) 4 maal per jaar, en rapporteert in die hoedanigheid aan de stuurgroep over de voortgang en uitwerking van de in de werkplannen beschreven producten ten behoeve van de tijdelijke ontwikkelstrategie, vastgoed-, beheer- en onderhoudsexploitatie. Tevens signaleert de projectdirecteur mogelijke knelpunten, zodat besluitvorming en richtinggeving kan plaatsvinden in de stuurgroep.
· Het zorgdragen voor een ordelijke en inzichtelijke verantwoording van subsidies en overige (externe) middelen.

Functie eisen
KNOCK-OUT:
· Je bent in het bezit van een erkend WO diploma, afstudeerrichting Media Studies of Bestuurskunde.
· Je hebt minimaal 10 jaar relevante werkervaring als zelfstandig functionerend (project)directeur/manager in incrementele gebiedsontwikkelingsprojecten van vergelijkbare omvang als het Marineterrein, waarbij herontwikkeling en programmering van bestaand vastgoed en samenwerking tussen verschillende overheden en marktpartijen aan de orde was, opgedaan in de afgelopen 20 jaar.
· Je hebt minimaal 10 jaar relevante ervaring met exploitatie en beheer van gebouwen en gebieden in incrementele gebiedsontwikkeling.
· Je hebt minimaal 10 jaar relevante ervaring in positionering van gebouwen en gebieden, het bouwen van een merkidentiteit in de incrementele gebiedsontwikkeling door middel van programma.
· Je beschikt over minimaal 10 jaar ervaring met het opbouwen van een voor de ontwikkeling relevante community, waaronder selectie van huurders en programma binnen de incrementele gebiedsontwikkeling.
· Je beschikt over minimaal 5 jaar ervaring met werken voor meerdere overheden tegelijkertijd binnen een project, opgedaan in de afgelopen 10 jaar.
· Je bent beschikbaar vanaf 15 september 2019 voor 24 uur per week.
Reacties van kandidaten die geen kennis van/ervaring met de gestelde eisen hebben, worden door de opdrachtgever terzijde gelegd.

Gunningscriteria:
· Je hebt ervaring met werken met meerdere overheden binnen een project binnen zowel grote als kleinere gemeenten. (weging 20%)
· Je hebt kennis van en ervaring met verschillende overheden en met private partijen. Je kent en onderkent de verschillen in cultuur, werkwijze en belangen tussen de verschillende bestuurslagen, gemeente en rijk, en kan vanuit deze verschillen gelijktijdig de belangen van meerdere bestuurslagen bedienen. Je hebt goed gevoel voor politieke verhoudingen binnen gemeente en rijk. Je kent en onderkent politieke gevoeligheden op elk schaalniveau. (weging 20%)
· Je hebt ervaring en gevoel voor het belang van participatie en het betrekken van de omgeving in incrementele gebiedsontwikkeling. (weging 20%)
· Je beschikt over kennis van en ervaring met alle aspecten van de gebiedsontwikkeling. (weging 20%)
· Je hebt een zeer goede beheersing van de Nederlandse en Engelse taal zowel in woord als geschrift. (weging 20%)

Competenties:
· Visie / Inventiviteit
· Aansturen
· Overtuigingskracht
· Communicatieve vaardigheden / Relatiebeheer
· Organisatie- en omgevingsbewustzijn

Chinook landt op Marineterrein

De afgelopen jaren zijn de daadwerkelijk militaire activiteiten op het Marineterrein Amsterdam steeds minder geworden. Dat had als gevolg dat er nauwelijks nog helikopters landden. Het is natuurlijk mooi dat Defensie het terrein (waarschijnlijk) grotendeels gaat verlaten en dit stukje binnenstad opnieuw in handen van de stad komt, maar het overkomen en landen van de helikopters was wel altijd een spectaculair gezicht.
Vorige week hield de luchtmacht een oefening rond Amsterdam met een Chinook-helikopter waarbij ook een landing met kleine landingszone werd uitgevoerd. En wel op de nu openbaar toegankelijke helipad op het Marineterrein.
Hieronder een compilatie van wat video's die op verschillende sociale media verschenen.

Plons in de haven van het Marineterrein

Illustrator Sjoukje Bierma maakte voor Het Parool deze schitterende impressie van de haven op het Marineterrein.

Vlees eten van een levende kip op het Marineterrein

Vorige week opende op het Marineterrein Nemo De Studio. Een dependance van NEMO voor volwassenen.

Erg mooi vormgegeven. Vooral de afdeling kweekvlees is indrukwekkend met originele ideeën over vleesconsumptie in de toekomst. Bijvoorbeeld het concept dat je vlees van een levende kip zou kunnen opkweken en consumeren!

Hieronder een artikel uit het Parool over de tentoonstelling Voedsel van Morgen:

-----------------------------------------------------------------------------------------------

Nemo opent dependance voor volwassenen: ‘Meer ruimte voor diepgang’

Parool, 10 juli 2019

Nemo is niet langer exclusief voor kinderen. 

De gehele 900 vierkante meter van de voormalige gymzaal van Defensie op het Marineterrein is gewijd aan de tentoonstelling Voedsel van morgen; de eerste expositie van Nemo De Studio die zich alleen op volwassenen richt.De tentoostelling is ingericht door voedselontwerper Chloé Rutzerveld (26).

“Een sprinkhaan eten is niet praktisch,” zegt Rutzerveld als ze een voorbeeld van toekomstvoedsel laat zien. “Ik moet de vleugels eraf pellen en sommige delen zijn hard. Maar wat als we net als plofkippen plofinsecten gaan kweken en doorfokken? Zoals deze. Kijk, het is net een worstje, dat kun je zo opeten of opensnijden als een frikandel en vullen.”

De plofsprinkhaan – het voorvoegsel verwijst bewust naar de beruchte fabriekskip – zou zomaar dé snack van 2030 kunnen worden. Net als de plofcicade – die lijkt op een avocado en smaakt naar asperges en aardappel – kweekvlees of koeienmelk waar geen koe aan te pas is gekomen.

Net als in het ‘traditionele’ museum in het markante groene gebouw op het Oosterdok draait het in de dependance om een maatschappelijk thema dat wordt gecombineerd met technologie en wetenschap. “Het moet allemaal begrijpelijk en toegankelijk zijn,” zegt Carolien Oey van Nemo.

Wat het verschil is met het oorspronkelijke Nemo? Oey: “In het familiemuseum mag je overal aan zitten en niets kan kapot. Dat is hier wel anders. En hier is meer ruimte voor diepgang.”

Aan de hand van de thema’s, dierlijk, plantaardig en functioneel, worden bezoekers door de kleurrijke ruimte geleid. Maar niet voor ze langs de meterslange muur met antwoord op dé hoofdvraag zijn gelopen: waarom worden zo veel alternatieven bedacht om ons van ons huidige voedingspatroon af te laten wijken? En zijn die überhaupt nodig?

Uitdagende expositie

Het korte antwoord op die laatste vraag is ja. “Als we in dit tempo en op deze manier blijven consumeren, hebben we nog minimaal twee andere aardes nodig,” zegt Rutzerveld die de door Sjoerd Koopmans vormgegeven tentoonstelling samen met Tanja Koning heeft samengesteld.

De jonge wetenschapper studeerde cum laude af aan de Technische Universiteit Eindhoven. Ze ontwierp nieuwe voedselconcepten, veroverde een plek in de top 3 in de lijst met honderd ‘food change makers’ en schreef een boek over hoe technologie ons eten in de toekomst kan veranderen.

Begin februari pitchte ze haar idee voor de expositie. “Half februari zijn we begonnen met alles tot in detail uitwerken,” zegt Rutzerveld die met haar tentoonstelling mensen wil uitdagen en ze wil laten zien wat er allemaal mogelijk is.

Ze vindt het ironisch dat iedereen weet dat we ons voedingspatroon moeten veranderen terwijl tegelijkertijd niemand bereid is iets op te offeren. “We zijn verwend en willen vooral lang tafelen en bourgondisch eten terwijl vegetarisch eten al hartstikke haalbaar is.”

Bijtanken

In een hoek van de tentoonstelling staan tien gerechten uitgestald met alternatieven voor vlees. De wetenschapper is echter alweer een stap verder en denkt na over zo functioneel mogelijk eten. “Het zou fantastisch zijn als je aan een vingerafdruk kunt zien wat je lichaam precies nodig heeft om dat vervolgens bij te tanken. Een soort tankstation voor mensen.”

Maakt dat je intelligenter? “Sowieso. Er is een overduidelijk verband tussen je mentale gezondheid en voeding.”

Zo ver is de technologie nog niet, al experimenteerde filmmaker Matthijs Diederiks er wel mee: een jaar lang leefde hij op enkel poeder en shakes om te ontdekken wat dat met zijn lichaam en leven zou doen. Hij maakte er een documentaire over die in Nemo wordt vertoond.

Hoewel de expositie voor volwassenen inderdaad een stuk minder interactief is dan we van Nemo gewend zijn, is er nog steeds genoeg te doen: zintuigen testen door smaken te horen en te voelen bijvoorbeeld, er is een heuse snackmuur waar functioneel eten uit getrokken (en gegeten) kan worden en voor wie graag z’n tanden in insecten zet: ook dat is mogelijk. 

Foto's Blog Marineterrein

Proeftuin op het Marineterrein

Olifantenpaadjes
Langzaamaan wordt het Marineterrein groener en groener. Vorig jaar al werden de paden op de Voorwerf weggehaald. Daarvoor in de plaats kwam gras. De bedoeling was het creëren van een grote groene ruimte waarin als vanzelf olifantenpaadjes zouden ontstaan. Dat ging op twee punten mis.
Ten eerste was de zomer van 2018 onverbiddelijk. Het ingezaaide gras sloeg door de extreme droogte niet aan en de gigantische toeloop van nieuwe bezoekers naar het terrein maakte het er al niet beter op.
Ten tweede had men blijkbaar niet in de gaten dat de weggehaalde paden daar niet voor niets lagen. Ze verbonden op de meest logische manier de verschillende onderdelen van de Voorwerf. Bezoekers en huurders bleven via dezelfde routes het gras bewandelen. De oude paden bleven op die manier gewoon zichtbaar.
De verbinding tussen de oude poort en de haven heeft men nu toch maar afgesloten met een plantsoen. Geen olifantenpaadjes meer dus. Innoveren gaat met vallen en opstaan.

Proeftuin
Vorige week is een deel van de parkeerplaatsen tussen de gebouwen op pootjes aan de Westkade vervangen door groen. Er zijn schuine vakken tussen de stenen gezaagd en naar het schijnt zit het onder de oppervlakte vol met technologisch vernuft. Ze zijn zelfs aangesloten op het internet!
Enkele vakken zijn bedoeld als testveld voor de studenten van het AMS institute dat in een van de gebouwen is neergestreken. Men noemt dit ook wel een Living Lab. Ben ik een oude sok als ik me afvraag of dat hetzelfde is als een proeftuin?
En al is de gekozen beplanting wat saai, het ziet er in ieder geval een stuk beter uit dan stilstaand blik.

Woordvoerder Defensie: Marineterrein Amsterdam blijft grotendeels van de krijgsmacht

Terrein grotendeels behouden
Uit een artikel in het Algemeen Dagblad blijkt dat Defensie van plan is het Marineterrein Amsterdam grotendeels voor eigen gebruik te behouden. Dit terwijl er nog onderhandelingen met de gemeente lopen over de weigering van de krijgsmacht het terrein, zoals eerder is afgesproken, aan Amsterdam te verkopen. Of dit betekent dat de nu al openbare gedeeltes weer afgesloten gaan worden is niet duidelijk. 

Foutje of strategie?
Woordvoerders van Defensie hebben het echter wel vaker fout (ook richting hun eigen mensen is het ministerie niet altijd transparant), dus wellicht is er sprake van een misverstand. Of het is onderdeel van een communicatiecampagne om het publiek langzaam klaar te maken voor de totale terugname van het terrein. 

Het artikel in het AD (7 juni 2019) gaat voornamelijk over de verkoop van de PWA-kazerne te Gouda:

[...]
"De voormalige PWA-kazerne aan de Groen van Prinstersingel in Gouda is vandaag in verkoop gegaan. Partijen die aan de voorwaarden voldoen kunnen tot 29 november reageren op de openbare inschrijving.
Uiterlijk 1 maart 2020 maakt het Rijksvastgoedbedrijf bekend wie het voormalige complex, 13.700 vierkante meter groot, mag kopen. Het begin van de verkoop werd in mei een maand opgeschoven. Dit omdat het Ministerie van Defensie nog wilde overleggen over het verkooptraject.

Defensie hield de noodzaak om de voormalige PWA-kazerne in Gouda te verkopen eerder nog eens tegen het licht. Een woordvoerder: ,,Nu we financieel gezien weer wat ruimer zitten, hebben we gekeken of keuzes uit het verleden, over afstoten van panden, wel handig waren. Andere complexen behouden we wel, zoals de marinekazerne in Amsterdam. Daar blijven we wel grotendeels." "
[...]

foto: Hans Mauer, copyright NIMH

Nieuw short-stay-hotel geopend op Marineterrein

Short Stay
In gebouw 025 (naast de fitness-tuin) is begin april een nieuwe short-stay-locatie geopend. Het gaat om een nevenvestiging van Pension Homeland, dat al vanaf het begin van de transformatie van het terrein een geweldige aanwinst is voor de buurt.

Leegstand
Gebouw 025 heeft gek genoeg lang leeg gestaan. In juli 2016 werden er door Rijksvastgoed bij de al aanwezige organisaties op het terrein ideeën opgehaald voor een nieuwe bestemming. In december van datzelfde jaar had men een huurder gevonden: The Startup Orgy (TSO). Zij wilden er een startup-walhalla van maken met werkplekken, een restaurant en appartementen.
Uiteindelijk is dit niet van de grond gekomen en nam Pension Homeland het stokje over.

Short / Extended / Serviced
De naamgeving van het soort verhuur heeft wat voeten in de aarde gehad. In eerste instantie sprak men van 'short stay', daarna van 'extended stay', en nu worden te verhuren appartementen en kamers 'serviced apartments' genoemd. Po-tay-to po-tah-to... Het heeft allemaal te maken met de verhuurtermijnen. Iets wat de kamers onderscheidt van hotelkamers of 'echte' woningen.

Vintage
De kamers zijn net als in Pension Homeland lekker vintage ingericht. Met schilderijen van de vorig jaar overleden acteur en schilder Cor van Rijn. Het oogt allemaal zeer smaakvol en origineel.
Van de website:
In "Van Rijn" zijn 21 kamers en 4 appartementen beschikbaar voor een langere verblijfsduur.
Expats, studenten, academici, stagiaires, wetenschappers, professionelen en vakantiegangers zijn hier welkom voor een periode van 7 tot 180 nachten.
De kamers zijn voor eenpersoons gebruik. Een tweede gast is welkom in overleg. De appartementen zijn ingericht voor tweepersoons gebruik.





Foto's Pension Homeland

Minister Bijleveld weigert opnieuw toelichting op aanhouden Marineterrein

Het antwoord dat je wist dat zou komen
Gisteren -de timing is slim gekozen: tussen de presentatie van een nieuwe CDA-fractievoorzitter en het ontslag van een VVD-staatssecretaris- kwam er dan eindelijk de lang verwachte beantwoordingsbrief van de minister van Defensie.
Eind maart werd via een WOB-verzoek duidelijk dat de argumenten die het Ministerie van Defensie aan de Tweede Kamer gaf om toch op het Marineterrein te blijven totaal geen hout snijden. Ook Het Parool berichtte over de kwestie. Kamerlid Belhaj van D66 vroeg onmiddellijk een Kamerdebat aan.
Zij werd hierin gesteund door verschillende partijen, maar de coalitiepartners van D66 wensten dit verzoek niet in te willigen en namen voorlopig genoegen met het aanvragen van een brief bij minister Bijleveld.

Verschillende adviezen

Het antwoord op die brief kwam er nu dus eindelijk, maar stemt niet echt tot tevredenheid.

De zeer summiere argumentatie uit een eerdere Kamerbrief wordt herhaald, maar niet -zoals door de Kamer gevraagd- nader toegelicht.

Bijleveld wijst er verder op dat er altijd verschillende ambtelijke adviezen worden uitgebracht en dat, zoals ook in dit geval, de inhoud daarvan sterk uiteen kan lopen.

Een dooddoener. Het lijkt me dat je de Kamer dan ook verteld waarom een bepaald advies de doorslag heeft gegeven.

Enige motivatie voor het vastgoed-argument wordt niet gegeven. Uitleg over de volgens Defensie verergerde veiligheidsrisico's in het centrum van Amsterdam evenmin.

Alternatieven

Daarnaast blijft de minister de door Amsterdam aangedragen alternatieven voor een plek in de hoofdstad negeren. De beantwoordingsbrief rept hier met geen woord over.

"Besluit is genomen"

Bijleveld zet met deze brief duidelijk de hakken nog verder in het zand. Ze schrijft: "Op grond van een zorgvuldige afweging van de verschillende argumenten heb ik een besluit genomen [...] Zodra de gezamenlijke planvorming voldoende is uitgekristalliseerd, zal ik u ook informeren over de financiële consequenties die dit mogelijk heeft voor de defensiebegroting."

Ze denkt hiermee de motie van Kamerlid Belhaj uit te voeren, maar deze eist ook nadrukkelijk uitleg over nut en noodzaak. Ik ga ervan uit dat de ondertekenaars van deze motie de minister hier alsnog aan gaan houden.

Hieronder de complete brief:

21-5-2019

Hierbij reageer ik op de vraag die tijdens het ordedebat van 26 maart jl. door het lid Belhaj (D66) is gesteld over wat ik heb aangegeven over het Marineterrein in Amsterdam en wat in de stukken staat die Defensie in antwoord op het WOB-verzoek van 25 augustus 2018 openbaar heeft gemaakt (Kenmerk 2019Z05881). 

Hiermee beantwoord ik ook het verzoek van de VCD uit uw brief van 16 mei jl. (Kenmerk 1029D19933).

Op 5 december 2013 is de bestuursovereenkomst gesloten voor de ontwikkeling van het ‘Marineterrein Amsterdam’. De overeenkomst voorzag in een gefaseerde terugtrekking van Defensie van het terrein, met uitzondering van de hoek waar de Koninklijke Marechaussee gehuisvest was. Nadat de marechaussee vanwege een reorganisatie geen behoefte meer had aan deze locatie, werd besloten dat het Dienstencentrum Personeelslogistiek in Amsterdam zou blijven. Onder het huidige kabinet is voor een andere koers gekozen. In de Defensienota 2018 is aangekondigd dat een aantal defensielocaties alsnog werd opengehouden en dat voor enkele andere locaties nog onderzoek gaande was. De belangrijkste overwegingen voor die nieuwe koers voor het Marineterrein Amsterdam heb ik vervolgens uiteengezet in mijn Kamerbrief van 11 juli 2018 (Kamerstuk 33 763, nr. 143). In de eerste plaats is de veiligheidssituatie veranderd en zijn er voor Defensie zwaarwegende redenen om een groter deel van het complex dan oorspronkelijk voorzien te behouden. In de tweede plaats wil Defensie zichtbaar aanwezig blijven in de hoofdstad, waarbij de kazerne ook een belangrijke locatie is om de grote opgave op het gebied van werving en selectie te kunnen verwezenlijken.

Na de heroverweging is het overleg begonnen tussen Defensie, de Gemeente Amsterdam, het Rijksvastgoedbedrijf en de Rijksbouwmeester om gezamenlijk het Marineterrein verder te ontwikkelen.

Dat er in de loop der tijd hierover verschillende en ook inhoudelijk afwijkende ambtelijke adviezen zijn uitgebracht, is een gebruikelijk verschijnsel in het politiek-bestuurlijke afwegingsproces. Ook de stukken die wegens dit WOB-verzoek openbaar zijn gemaakt lopen qua inhoud sterk uiteen: sommige pleiten – op sterk uiteenlopende gronden - vóór het behoud van een deel van het terrein, andere daartegen.

Op grond van een zorgvuldige afweging van de verschillende argumenten heb ik een besluit genomen en heb ik u vervolgens geïnformeerd over dat besluit en de achtergronden daarvan. Zodra de gezamenlijke planvorming voldoende is uitgekristalliseerd, zal ik u ook informeren over de financiële consequenties die dit mogelijk heeft voor de defensiebegroting. Ik ga dan ook graag met uw Kamer in gesprek, mede in het licht van de aangenomen motie van het lid Belhaj (Kamerstuk 35 000 X, nr. 58). Voor nu hoop ik uw Kamer voldoende te hebben geïnformeerd.

DE MINISTER VAN DEFENSIE

Drs. A.Th.B. Bijleveld-Schouten

Minister van Defensie Bijleveld stelt beantwoording vragen over Marineterrein wederom uit

Tweede Kamer wil opheldering
Eind maart werd via een WOB-verzoek duidelijk dat de argumenten die het Ministerie van Defensie aan de Tweede Kamer gaf om toch op het Marineterrein te blijven totaal geen hout snijden. Ook Het Parool berichtte over de kwestie. Kamerlid Belhaj van D66 vroeg onmiddellijk een Kamerdebat aan.
Zij werd hierin gesteund door verschillende partijen, maar de coalitiepartners van D66 wensten dit verzoek niet in te willigen en namen voorlopig genoegen met het aanvragen van een brief bij minister Bijleveld.

Uitstelbriefje

Gisteren (24 april 2019) kwam (na een maand!) het antwoord van het kabinet. Dat wil zeggen een brief. Een uitstelbrief... Uitstelbriefje...

Na een eerdere motie om meer informatie naast zich neer te hebben gelegd, blijkt minister Bijleveld opnieuw geen haast te maken met het informeren van de Kamer.

Hieronder het briefje:

UPDATE 20 mei 2019

Vaste Kamercommissie Defensie
Vorige week (16 mei 2019) toonde de Vaste Kamercommissie Defensie haar ongeduld in deze zaak en vroeg de minister via een brief wanneer ze haar stilzwijgen denkt te gaan doorbreken.

Hieronder de brief:

VVD, CDA en ChristenUnie blokkeren (voorlopig) een Tweede Kamerdebat over achtergehouden documenten Marineterrein

Kamerlid Van Kooten-Arissen (PvdD) stemt voor een debat en Voordewind (CU) stemt tegen

Drie weken geleden werd via een WOB-verzoek duidelijk dat de argumenten die het Ministerie van Defensie aan de Tweede Kamer gaf om toch op het Marineterrein te blijven totaal geen hout snijden. Ook Het Parool berichtte over de kwestie. Kamerlid Belhaj van D66 vroeg onmiddellijk een Kamerdebat aan.
Zij werd hierin gesteund door verschillende partijen, maar de coalitiepartners van D66 wensten dit verzoek niet in te willigen en nemen voorlopig genoegen met het aanvragen van een brief bij minister Bijleveld. Dit was natuurlijk te verwachten, maar wellicht komt het later nog van een debat.

Hieronder een verslag van de regeling van werkzaamheden op 26 maart waarin duidelijk wordt dat VVD, CDA en ChristenUnie voorlopig tegen een debat zijn:


Mevrouw Belhaj (D66):
Voorzitter, dank. Ik doe een verzoek bij de regeling van werkzaamheden naar aanleiding van wat stukken die vrijgekomen zijn bij een WOB-verzoek over het marineterrein in Amsterdam. 
Wat schetst mijn verbazing? In al die stukken wordt klip-en-klaar uitgelegd waarom het opschorten van de verkoop van het marineterrein van Defensie aan Amsterdam geen hout snijdt. Geen enkel argument blijft overeind.

De voorzitter:
Dus?

Mevrouw Belhaj (D66):
Dat vind ik niet zo fijn, voorzitter.

De voorzitter:
Oké.

Mevrouw Belhaj (D66):
Dat is de "dus". Daarom denk ik dat er een noodzaak is om een debat aan te vragen, zodat volstrekte helderheid kan worden gegeven hoe er zo veel verschil kan zijn tussen datgene wat de minister heeft aangegeven en datgene wat in al die stukken staat van het ministerie van Defensie.

De heer Bosman (VVD):
Voorzitter. Ik denk dat het verstandig is als het ministerie duidelijkheid geeft in een brief. Ik vind het wel een beetje jammer — dat zeg ik ter ondersteuning van collega Belhaj — dat de Kamer hier verschillende keren over gesproken heeft en dat het ministerie van Defensie de stukken, die toch bekend zijn, niet proactief richting de Kamer heeft gestuurd. Als dat nog erbij zou kunnen, zou dat helder zijn. In ieder geval een brief. Daarna kijken we of er een debat nodig is.

De voorzitter:
Dus voorlopig geen steun.

De heer Bosman (VVD):
Nog geen steun.

De heer Kerstens (PvdA):
Voorzitter. Steun voor een brief, maar ook voor de debataanvraag.

De heer Van Ojik (GroenLinks):
Dat geldt precies hetzelfde voor GroenLinks, mevrouw de voorzitter. Een brief én debat.

De heer Laçin (SP):
Daar kan ik me ook bij aansluiten. Steun voor het debat.

Mevrouw Bruins Slot (CDA):
Geen steun voor het debat, maar wel voor een brief met een duidelijke uitleg over de documenten en hoe die zich verhouden tot de eerdere informatie die we vanuit het ministerie hebben gekregen.

De heer Voordewind (ChristenUnie):
Voorzitter. Ik zou eerst uitleg willen hebben van de minister van Defensie. Dan wil ik bekijken of we een debat steunen.

Mevrouw Van Kooten-Arissen (PvdD):
Steun voor het verzoek, voorzitter.

Mevrouw Belhaj (D66):
Wat is het geworden, voorzitter?

De voorzitter:
Geen meerderheid.

Mevrouw Belhaj (D66):
Dat verbaast mij ten hoogste, omdat het zó evident is. Soms is dat zo. Maar sportief als ik ben, heb ik dan maar gewoon te accepteren dat er een brief komt waarin uitgelegd wordt waarom het heel erg bijzonder is wat wij meemaken. Naar aanleiding van die brief voeren we hier een debat. Dan doen we het op die manier.

De voorzitter:
Dan zie ik u waarschijnlijk weer terug met een nieuw verzoek. Dank u wel. Ik stel voor het stenogram van dit deel van de vergadering door te geleiden naar het kabinet.

Parool: Marineterrein niet nodig voor nationale veiligheid

Vandaag in het Parool:

"De nationale veiligheid is helemaal niet de reden dat de krijgsmacht een veel groter deel van het Marineterrein wil behouden. Uit nieuwe documenten blijkt iets heel anders. D66 eist dat Defensie zijn claim laat vallen"

Lees hier verder:
https://www.parool.nl/binnenland/d66-defensie-besteed-geen-geld-aan-openhouden-marineterrein~a4625200/

Vrijgegeven nota Ministerie van Defensie: argumenten om Marineterrein aan te houden niet steekhoudend

WOB-verzoek overdracht Marineterrein
In september 2018 heb ik een verzoek om informatie bij de overheid ingediend inzake de overdracht van het Marineterrein te Amsterdam. Dit op grond van de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB).

Van de gemeente Amsterdam had ik vrij snel de documenten binnen. Het ministerie van Binnenlandse Zaken was wat trager, maar Defensie spande de kroon. Die hadden maar liefst 5 maanden (!) nodig om 13 documenten te leveren. Voor de duidelijkheid: de wettelijke termijn is maximaal 8 weken met een kleine uitloop om derden te raadplegen.
Hieronder enkele van mijn conclusies op basis van de verstrekte informatie.

Bestuursovereenkomst Ontwikkeling Marineterrein Amsterdam
In december 2013 hebben de toenmalige ministers Hennis van Defensie en minister Blok van Wonen en Rijksdienst samen met de Amsterdamse wethouder Van Poelgeest de Bestuursovereenkomst Ontwikkeling Marineterrein Amsterdam ondertekend. Hierin staat onder andere dat Defensie zich uiterlijk 1 juli 2018 van het terrein zou hebben teruggetrokken en in principe aan de gemeente Amsterdam zou worden verkocht.

Defensie komt terug op afspraken
Begin juli 2018 wordt echter duidelijk dat Defensie niet van plan is te vertrekken. De Gemeenteraad van Amsterdam reageert verbijsterd. Jarenlang is aan de overdracht gewerkt en plotseling komt het ministerie met voor veel raadsleden onduidelijke argumenten om te willen blijven.

De nieuwe minister van Defensie Bijleveld reageert in november op vragen in de Tweede Kamer. Zij stelt dat de krijgsmacht het terrein toch nodig heeft.
Kort gezegd op basis van twee argumenten:

• Defensie heeft het terrein nodig voor terrorismebestrijding
• Defensie heeft het terrein nodig als aantrekkelijke wervingslocatie

Beide argumenten worden door Kamerleden en Amsterdamse raadsleden in twijfel getrokken. Bijleveld wil echter geen verdere toelichting geven op haar argumenten voor het aanhouden van een kazerne in het centrum van Amsterdam. Ondanks een motie die door een meerderheid van de Tweede kamer wordt aangenomen waarin om meer informatie wordt verzocht, weigert de minister tot op de dag van vandaag opheldering te geven over haar precieze beweegredenen.

Oktober 2017 - Minister Dijkhoff bevestigt conclusies Amsterdam inzake veiligheid

Terug naar 2017. 

Uit een brief van toenmalig defensieminister Klaas Dijkhoff van 11 oktober 2017 blijkt dat het in 2014 aangetreden Amsterdamse college van B&W met Defensie heeft gesproken over de bredere functie die het terrein dan nog vervult openbare orde, veiligheid en terrorismebestrijding. Dijkhoff stelt Amsterdam gerust en meldt in de brief:

"Daarin is geconcludeerd dat Defensie ook na juli 2018 desgewenst kan bijdragen aan de openbare orde en veiligheid in Amsterdam, maar niet meer vanaf het Marineterrein. De gemeente Amsterdam heeft vastgesteld dat er voor openbare orde en veiligheid in de gemeente en in de regio goede alternatieven voorhanden zijn. [...] Het belang van terrorismebestrijding onderschrijf ik ten volle. Maar die kan ook na het vertrek van Defensie van het Marineterrein onverminderd doorgaan." 

De huidige Amsterdamse wethouder Kock die het Marineterrein in zijn portefeuille heeft bevestigt dit ook in een interview met Het Parool (20 november 2018):

"In 2015 zijn goede afspraken gemaakt over alternatieve landingslocaties voor helikopters en de andere veiligheidsfuncties."




December 2017 - Staatssecretaris Knops van Binnenlandse Zaken heeft een idee
Op 26 oktober 2017 wordt Raymond Knops (CDA) beëdigt als staatssecretaris van Binnenlandse Zaken. Rijksvastgoed is onderdeel van zijn portefeuille. De voorbereidingen voor de overdracht en tijdelijke invulling van het Marineterrein zijn grotendeels in handen van deze dienst.
Knops is opgeleid als officier aan de Koninklijke Academie in Breda en was tot 2001 werkzaam bij de Koninklijke Luchtmacht. In 2004 en 2005 werd hij enkele maanden als reservist uitgezonden naar Irak.

Knops heeft dus veel ervaring met diverse defensietaken, en geeft daar ook in zijn functie als staatssecretaris van Binnenlandse Zaken blijk van, zo lezen we in een nu vrijgegeven nota van de Hoofddirecteur Beleid van het Ministerie van Defensie.

Knops oppert bij het Ministerie van Defensie, dat inmiddels onder leiding staat van zijn partijgenoot Ank Bijleveld, het idee om op het Marineterein in Amsterdam ruimte te behouden voor een algemene operationele veiligheidsfunctie van Defensie. Hij doet dit zonder de gemeente hierover in te lichten. Uit de nota blijkt dat hij de uitgestelde besluitvorming in de Amsterdamse gemeenteraad over de toekomstige invulling van het terrein wil aangrijpen om op de bestuursovereenkomst uit 2013 terug te komen.
Uit de nota van 12 december 2017:

"Dit zou mogelijk zijn omdat de gemeente Amsterdam de Nota van Uitgangspunten voor de ontwikkeling van het terrein te laat ter besluitvorming aan de gemeenteraad aanbiedt."

Amsterdam zou hierdoor volgens Knops in gebreke blijven. Dat de gemeenteraad hier niet eenvoudig uit wist te komen komt echter door de aanhoudende inmenging van Rijksvastgoed in de toekomstplannen voor het terrein. Kortweg is de vraag of het terrein een bedrijventerrein moet worden of dat er voornamelijk woningen komen. Binnenlandse Zaken hamert telkens weer op het belang van een 'innovatieve' invulling met slechts enkele woningen voor kenniswerkers. Een meerderheid van de gemeenteraad is het hier niet mee eens en een definitief besluit over de Nota van Uitgangspunten wordt uitgesteld. Knops grijpt hierop zijn kans en probeert alsnog het terrein in rijkshanden te houden.

Conclusies Nota Hoofddirectie Beleid Ministerie van Defensie
De nota van de Hoofddirectie Beleid van het Ministerie van Defensie geeft enkele conclusies over de aanwezigheid van Defensie op het Marineterrein te Amsterdam.
De twee eerder genoemde argumenten van minister Bijleveld (openbare orde en wervingsmogelijkheden) komen duidelijk aan de orde en worden hierin van tafel geveegd:

"Het MEA (Marine-Etablissement Amsterdam, red.) werd de afgelopen decennia regelmatig ingezet voor grote evenementen: als parkeerplaats in geval van grote ontvangsten in het Koninklijk Paleis en als uitvalsbasis voor de ME en andere politie-eenheden in geval van grootschalige ordeverstoring. [...]
De afgelopen jaren kwam verschillende malen de vraag op of het MEA vanwege dit soort functies in de sfeer van openbare orde en veiligheid wel kon worden gemist [...] Defensie hield zich hierbij afzijdig, omdat het, zoals gezegd, niet om defensietaken ging. Onlangs bevestigde de directeur Grond en Ontwikkeling van de gemeente Amsterdam dat wethouder Van der Burg ervan op de hoogte is dat er voor deze functies alternatieven voorhanden zijn.
[...]
Defensie heeft geen operationeel belang bij het behoud van een groter terreindeel dan vastgelegd in de Bestuursovereenkomst. Het na juli 2018 resterende defensieterrein is voldoende voor het Dienstencentrum Personeel en Logistiek (DCPL). Mocht het DCPL met het oog op extra wervingsinspanningen nog wat extra terrein nodig hebben, dan biedt de Bestuursovereenkomst hiervoor de mogelijkheid.
[...]
Het belang van de rijksoverheid.
Sinds Defensie in 2011 te kennen gaf het MEA te willen afstoten, heeft geen enkel ministerie zich gemeld met het oog op het behoud van een terreindeel voor bedoelde veiligheidsfuncties."

De Hoofddirectie Beleid ziet dus niet in waarom staatssecretaris Knops Defensie vraagt om het terrein aan te houden voor taken waar de krijgsmacht helemaal niet voor verantwoordelijk is en waarvoor ook al tijden duidelijk is dat daar alternatieven voor zijn.

Vastgoedbelangen
Uit andere stukken blijkt dat het andere onderdelen van het ministerie van Defensie voornamelijk om vastgoedbelangen gaat. Er is weer geld en men kan dus nieuwbouw plegen. De locatie van het MEA is bekend en heeft een bepaalde uitstraling die men niet kwijt wilt. Men wil op een andere manier personeel gaan werven en daar is ruimte voor nodig. Dat er al verschillende malen allerlei alternatieven zijn aangeboden door de stad Amsterdam blijft vervolgens onbesproken.

Conclusie: geen operationeel belang & uitbreiding werving en selectie kan elders
De belangrijkste conclusie die je uit de vrijgegeven documenten uit deze WOB-procedure kunt trekken is dat Defensie geen operationeel belang heeft bij het aanhouden van het Marineterrein. Of dat in ieder geval de Hoofddirectie Beleid en de voormalige minister Dijkhoff dit belang eind 2017 niet zien.

Duidelijk is ook dat al meerdere malen is erkend dat de overgebleven taken die Defensie in de hoofdstad wil vervullen niet noodzakelijk op het huidige Marineterrein gehuisvest hoeven te worden.
De vraag is of wethouder Kock hier in de lopende onderhandelingen met het Rijk op zal blijven wijzen. Amsterdam staat voor de haast onmogelijke taak voldoende woningen te realiseren voor haar inwoners. Het Marineterrein is een ideale plek om een deel van deze opgave te kunnen verwezenlijken.
Defensie blijft voor de meeste Amsterdammers zeker welkom in de stad, maar volgens sommigen zou het Rijk op het gebied van de invulling van de openbare ruimte in Amsterdam best een toontje lager mogen zingen. Daarnaast vragen velen zich af waarom Binnenlandse Zaken zich ongevraagd wil gaan bemoeien met de openbare orde in de stad.



Documenten Gemeente Amsterdam:
https://www.amsterdam.nl/bestuur-organisatie/wob-besluiten/wob-besluit-22/


Documenten Ministerie van Defensie:
https://www.rijksoverheid.nl/documenten/wob-verzoeken/2019/03/13/besluit-wob-verzoek-marine-etablissement-amsterdam


Documenten Ministerie van Binnenlandse Zaken:
https://www.rijksoverheid.nl/documenten/wob-verzoeken/2019/03/28/besluit-wob-verzoek-over-marinekazerne-te-amsterdam