Berlijnse muur
Eindelijk een ontwerp voor het Marineterrein waarbij die vervelende Berlijnse muur die Kattenburg nu nog in tweeën deelt verdwijnt!
Fieke Tissink, architectuurstudent aan de TU Delft ontwierp in het kader van haar Master een woon/werkblok langs de Kattenburgerstraat, ter hoogte van het depot van Scheepvaartmuseum (het gebouw bekleed met titanium net achter de huidige muur).
Slechte plint, geen voorzieningen
Het grootste probleem van de bestaande woonblokken op Kattenburg is dat ze geen goed functionerende plint hebben. Voor wie de architectonische betekenis van de term plint niet kent citeer ik hier even Wikipedia:
"De aanduiding plint of buitenplint verwijst naar het onderste deel van een bouwwerk als dat anders uitgevoerd is dan het bovendeel, het opgaande werk."De onderste laag van deze in de jaren zeventig gebouwde panden bestaat uit gesloten muren met wat deuren naar de bergingen van bewoners. Verder nog enkele ingangen naar parkeergarages en entreetorens en dat was het dan. Dat deze plint zich ook nog eens via een aflopend talud half onder straatniveau bevindt helpt ook niet echt. Een verzamelplek voor zwerfvuil en nu en dan slaapplaats voor daklozen. Verder heeft dit deel van de openbare ruimte in de Kattenburgerstraat weinig te bieden.
De andere zijde van de straat bestaat voornamelijk uit een muur die het Marineterrein van de rest van Kattenburg scheidt. Daarnaast een strook gras die enkel als hondenuitlaatplek gebruikt wordt. Tussen muur en woonblokken loopt een drukke straat met veel zwaar verkeer. Kortom, een plek waar men doorheen komt en niet naartoe gaat. Er zijn geen winkels, bedrijfjes of horeca. Een vrij doodse plek.
Plint transformeren
Om dit te doorbreken zou je de plint van de huidige woonblokken kunnen aanpakken. De bergingen kunnen verplaatst worden naar de nu voor een deel leegstaande parkeergarages. In de vrijgekomen ruimte is dan plek voor bedrijvigheid. Door het talud af te graven ontstaat een soort verdiepte wandelstraat waar de gehele dag leven is. Prettiger om te vertoeven en bevorderend voor het gevoel van veiligheid.
Dit zal waarschijnlijk nooit gebeuren aangezien de gemeente die eigenaar is van de garages niet echt weet wat ze er mee aanmoet en grooteigenaar De Key niet veel initiatief toont om de blokken op te waarderen.
Woon/werkblok langs Marineterrein
Een andere manier om de doodsheid uit de Kattenburgerstraat te krijgen is om het Marineterrein met de huidige woonblokken te verbinden. Ten eerste moet daarvoor de muur die nu loopt van de hoofdingang van het terrein tot aan het gebouw van de marechaussee verdwijnen. In de meeste ontwerpen voor herontwikkeling van Kattenburg die ik tot nu toe heb gezien worden de twee delen nog steeds als gescheiden werelden behandeld. Het marinegedeelte zou op die manier 'mysterieus' en 'besloten' blijven. Volgens mij blijft er dankzij de monumentale gebouwen van de Voorwerf (tussen Scheepvaartmuseum en de grote poort) genoeg beslotenheid over voor wie daar behoefte aan heeft.
Fieke Tissink haalt de muur in haar ontwerp gelukkig wél neer. Maar met het weghalen van een muur breng je nog geen levendigheid in je straat. Daarom plaatst ze een woon/werkblok vlak langs het depot van het Scheepvaartmuseum; ongeveer op het middelste gedeelte van de Kattenburgerstraat. En jawel, met een zeer functionele plint!
Aan de achterzijde blijft tussen depot en nieuwbouw weinig meer ruimte over dan een smalle steeg. Maar aan de voorzijde in de Kattenburgerstraat ontstaat een aantrekkelijke ruimte die dat voldoende compenseert. En daar is dus ruim plek voor winkels, kantoortjes en andere bedrijvigheid. De achterzijde krijgt overigens nog voldoende licht doordat het zonlicht via de titanium beplating van het depot wordt weerkaatst op de achtergevel. Toch zou ik het geheel met 1 of 2 bouwlagen verminderen. Zo blijven de karakteristieke bulten van het depot beter zichtbaar vanaf de straat en zal er minder weerstand bij de bewoners aan de overzijde ontstaan om de smallere straat.
Met het verwijderen van de muur ontstaat aan de linkerzijde tevens ruimte voor een zijstraat die dit deel van Kattenburg nog meer kan verbinden met het Marineterrein. Tissink plant ook nog een vergelijkbaar blok aan dezelfde zijde van de straat tot aan het Marechaussee-gebouw. Maar daardoor wordt de gevelrij wel weer erg gesloten. Nieuwbouw zou hier naar mijn mening beter wat in kunnen springen. Die kan dan weer wat hoger zijn dan het blok langs het depot. Als we dan daarnaast inzetten op minder zwaar verkeer en de snelheid verlagen tot 30 km/pu, ontstaat er een schitterende leefbare straat die Kattenburg niet meer verdeelt maar verbindt.
