Ik beperk me hier tot de fysieke objecten en activiteiten rond het Marineterrein.
Aanbesteding
Vorig jaar werd na een aanbestedingsprocedure de opdracht voor het cultureel programma gegund aan Marjo van Schaik Projectmanagement & Coaching.
Het programma omvat activiteiten in alle lidstaten en in Brussel, maar ook rond het Marineterrein; immers de centrale vergaderplek in de eerste helft van 2016 waarin Nederlander voorzitter is.
Budget: maar liefst 1,5 miljoen euro.
Welk gedeelte daarvan in Amsterdam wordt besteed is mij overigens niet bekend.
Na de gunning verscheen er een ronkende folder met de aangekondigde activiteiten.
Uit de folder:
"Verdeeld over 182 dagen vergaderen binnen de muren van het Marine Etablissement ruim 23.000 ambtenaren over de toekomst van Europa. Dat ook hierbuiten veel ideeën leven over toekomstig Europa wordt zichtbaar gemaakt met The Wall. The Wall bevestigt niet de ommuring van het Marine Etablissement maar slecht deze juist. The Wall verbindt binnen en buiten, reflecteert op de politieke actualiteit, biedt een doorkijk op de vergaderwereld en verbindt deze met de maatschappelijke realiteit van Europa. Actuele thema’s worden vanuit Europees perspectief belicht door documentairemakers, kunstenaars, journalisten, schrijvers, dichters, videokunstenaars, cartoonisten en fotografen maar ook gewone burgers kunnen reageren. The Wall geeft zicht op het kloppende hart van Europa. Met een digitale component in de vorm van een videoscherm en een zich steeds uitbreidende fysieke component groeit er, naast de bestaande muur die het vergaderterrein scheidt van de straat, een zich steeds verder uitbreidende ‘muurkrant’.Fotoserie
[...]The Wall heeft een fysieke en een digitale component. Naast het videoscherm waarop het online magazine te volgen is, wordt er een fysieke ‘muurkrant’ gebouwd die de openbare ruimte bij het MEA vult. Een of meerdere redacteuren houden zich speciaal met dit onderdeel bezig. De opdracht aan hen kan simpelweg zijn dat gedurende die maand een aantal strekkende meters aan of rond de muur binnen dat thema gemaakt dienen te worden door op het thema geselecteerde beeldende kunstenaars. De groei van de fysieke muur zal een van de vaste rubrieken zijn van de digitale versie."
Het moet gezegd, de gekozen serie foto's die langs de Kattenburgerstraat hangen zijn van hoge artistieke kwaliteit. De start was wat lauw met de portretten van Robin de Puy. Veel buurtbewoners dachten dat het reclame voor een of ander modemerk was. De series die ze in de Verenigde Staten maakte spreken veel meer tot de verbeelding, maar zijn natuurlijk weinig Europees. De zwart-wit fotografie was daarnaast ook misschien wat grauw voor de maand januari. Maar De Puy heeft ook veel liefhebbers, dus wat mij betreft een goede keuze.
De foto's van Raimond Wouda met de serie scholen in Europa was meteen een kleurrijke opvolger. Mooie selectie en weer goed van toepassing op het thema Europa. De huidige serie van Henk Wildschut met als onderwerp The Jungle in Calais is eigenlijk net te laat natuurlijk, maar was al veel eerder voor deze maand gepland, dus dat zien we door de vingers. Ook hier weer een toepasselijk onderwerp van een gevierd fotograaf.
Armoe troef
Maar dan... De rest... Armoe troef ben ik bang.
Het begon al met de basis van The Wall. Een krakkemikkige houten stellage over de lengte van de gehele muur langs het Marineterrein. Een vooroorlogse steiger met logge betonplaten eronder. Vast niet al te duur, maar ook onnodig omvangrijk en lelijk. De billboards waarop de foto's zijn geplakt zijn op een deel ervan bevestigd, maar waarom de rest van de stellage er staat is onduidelijk. Misschien was hier nog van alles gepland, maar is het er (nog) niet van gekomen...
Dan het gedeelte bij de ingang aan de Voorwerf. Witte containers, een podium en een videoscherm. De containers zijn niet meer dan dat: containers. Dit benadrukt dan wel weer de bouwplaatssfeer die de houten stellage al oproept.
De 'kunst'uitingen die hier plaatsvinden zijn niet op hun plaats, of stellen weinig voor.
Op het videoscherm worden korte documentaires en films vertoont die geen mens bekijkt. Voorbijgangers kijken wat beteuterd naar de beelden als ze er langs lopen. Je moet ook bijna op de rijweg gaan staan om het goed te kunnen zien. Daarnaast maakt het scherm een flink kabaal waar buurtbewoners op Kattenburg niet echt blij mee zijn. Waarom is dit scherm niet op het Marineterrein zelf neergezet met een aantal zitplaatsen op het grasveld voor Pension Homeland? Hier had men wat intimiteit kunnen scheppen waardoor de beelden veel beter tot hun recht waren gekomen dan op een drukke doorgaande weg als de Kattenburgerstraat. Gemiste kans.
Geknutselde krukjes
De rest van het programma tot nu toe:
Een bord met de tekst "asielzoekers zijn okay" (een kennis vroeg zich af welke heisa er van zou komen als hier "joden zijn okay" had gestaan).
Isolatiedekens als vlaggen (verwijzing naar vluchtelingen). Niet echt origineel, maar levert vooral ook een bende op aangezien ze na een dag al uit elkaar vielen...
Zelfgeknutselde krukjes en stoelen.
Een schommel. Het enige dat echt populair is in de buurt. Kinderen maken er veelvuldig gebruik van!
Wat geklieder op een schoolbord.
Een stuk triplex, doeken met foto's van de Kattenburgerstraat (zelfreflectie?) en een geclaimd bloemenperk dat er elk jaar al staat.
En ten slotte de 'Gedoogzone voor Tegenspraak' waar je elke vrijdag wordt geholpen om te demonstreren.
Gemiste kans
Wat ik vooral mis is de 'doorkijk op de vergaderwereld'. Een verbinding komt niet echt tot stand. Dat komt ook doordat de bestaande muur alleen maar breder en dichter is gemaakt. Ik had hier op z'n minst quotes en slogans van Europese politici en ambtenaren verwacht. Verder staat de voorgenoemde folder vol met graffiti-voorbeelden, maar ook die kans is (nog) niet gegrepen. Hier ligt toch een mooie traditie aan protest en bezinning die ook nog eens visueel aantrekkelijk zou kunnen zijn.
Misschien ben ik te vroeg met mijn oordeel en gaan er naast de fotoseries nog meer mooie dingen gebeuren, maar ik hou mijn hart vast.
Ik denk dat de meeste mensen blij zijn als de EU uiteindelijk zijn boeltje gepakt heeft en het Marineterrein zich verder kan ontwikkelen tot een aantrekkelijke plek.
